DAO یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز چیست + مزایا و معایب

DAO چیست؟

دائو DAO یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز، به روشی جدید برای راه اندازی و مدیریت سازمان ها اشاره دارد. در این روش با استفاده از قراردادهای هوشمند و تکنولوژی بلاک چین، شفافیت، تغییرناپذیری، استقلال و امنیت برای سازمان ها فراهم می‌شود.

DAO مخفف عبارت Decentralized Autonomous Organization و به معنی سازمان خودگردان غیرمتمرکز (سازمان مستقل غیرمتمرکز) است.

این نوع از سازمان ها به طور کامل به وسیله الگوریتم های محاسباتی کنترل می شوند. این الگوریتم ها در واقع همان قراردادهای هوشمند بوده که چگونگی ضوابط مشارکت و همکاری طرف های درگیر در این نوع از سازمان ها را تعیین می‌کنند.

DAO ها، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود به هیچ نوع قانون یا ضابطه خاصی وابستگی ندارند. در این نوع از سازمان ها، قراردادهای هوشمند اجرا شده و موجب ایجاد هماهنگی بین سازمان و بلاک چین می شوند.

از طرفی، سادگی یا پیچیدگی قراردادهای هوشمند بستگی به نوع برنامه نویسی آنها دارد. اما از همان لحظه راه اندازی بر روی بلاک چین، شفاف و غیرقابل تغییر خواهند بود.

به همین دلیل، مشاهده و نظارت بر روی عملکرد و قوانین برنامه نویسی آنها برای تمام کاربران امکان پذیر است. همین موضوع، عدم تغییر آنها را در آینده تضمین می کند.

قراردادهای هوشمند، در واقع کدهای برنامه نویسی شده هستند. به عبارت دیگر، آنها کاملا به زبان دیجیتالی بیان شده و سطح جدیدی از همکاری را ایجاد کرده اند.

با استفاده از آنها مدیریت تصمیم گیری بین انسان ها، ماشین ها و سایر قراردادهای هوشمند (که احتمال مدیریت آنها هم به وسیله سایر انسانها، ماشین ها یا قراردادهای هوشمند وجود دارد) امکان پذیر شده است.

به همین دلیل، DAO ها نوآوری قدرتمندی را بر پایه تکنولوژی معرفی کرده اند. این نوآوری، منجر به تعریف دوباره و جدید چگونگی همکاری طرف های مختلف شده است.

به لطف این تکنولوژی، می توان برای ایجاد سازمان های خودگردان، مستقل، شفاف و با کارایی بیشتر اقدام کرد.

DAO چگونه کار می کند؟

عملکرد DAO ها وابسته به مجموعه ای از مکانیسم ها بوده که عملیات آنها را در زمان های مختلف تضمین می کنند.

اولین نوع از این مکانیسم ها مربوط به قابلیت برنامه نویسی عملکردها و راه اندازی آنها مطابق با پارامترهای خاص است.

با استفاده از این قابلیت، DAO توانایی اجرای خودکار و مستقل عملکردها را خواهد داشت. به همین ترتیب، این برنامه نویسی تبدیل به مجموعه ای از قوانین شده که DAO را مدیریت می کند.

از طرفی، همین قوانین رایج ترین روش برای برنامه نویسی عملکردها براساس قراردادهای هوشمند می باشد.

دومین مکانیسم، پروتکل اجماع است. این عملگر، اتخاذ تصمیم گیری های داخلی DAO را بر طبق نظر جمع تضمین می کند.

به عبارت دیگر، تصمیم های داخلی DAO باید اجماع نظر تمام طرف های مشارکت کننده باشد. هیچ عامل خارجی در این تصمیم گیری دخالت ندارد. هر مشارکت کننده به طور مستقیم توانایی شرکت در هر گونه اصلاح و تصمیم گیری ها را خواهد داشت.

مکانیسم سوم DAO، وابسته به انتشار توکن یا واسطه های مبادله است. هدف این مکانیسم ایجاد ابزارهایی برای تضمین حمایت مالی DAO می باشد.

علاوه بر این، از این طریق امکان قدرت رای دادن برای کاربر فراهم می شود. در عین حال، مکانیسم مشخصی برای مبادله و دریافت پاداش های اقتصادی نیز ایجاد خواهد شد.

چهارمین مکانیسم DAO ها ثبت تمام رخدادهای داخلی DAO است. این موضوع از بلاک چین نشات گرفته که در آن تمام اطلاعات ذخیره شده و سپس در دسترس عموم قرار می گیرد.

این موضوع به نوعی موجب تامین امنیت بیشتر بلاک چین می شود. ترکیب چهار عنصر ذکر شده، امکان عملیات DAO را در زمان های مختلف فراهم می کند.

مثالی ساده از DAO

با روش های مختلف می توان چگونگی استفاده از DAO را نشان داد. در اینجا با یک مثال ساده، عملکرد DAO شبیه سازی می شود.

این مثال ساده، انجمن محله است. در یک انجمن محله سنتی، هر خانواده ملزم به پرداخت هزینه سالانه می باشد. این هزینه صرف مشکلات مختلف موجود در محله و همچنین بهبود آن می شود.

با استفاده از قرارداد هوشمند، تمام همسایه ها توانایی واریز پول به شکل اتر یا سایر استیبل کوین های بر پایه پول فیات را خواهند داشت. این پول ها در اختیار یک یا چند نفر قرار نمی گیرد.

بلکه در اختیار همه بوده و در عین حال در اختیار هیچ کس نیست. قرارداد هوشمند آنها را مسدود کرده و منتظر تصمیم گیری دموکراتیک خواهد بود. این تصمیم گیری شفاف بوده و امکان سواستفاده از آن برای اهداف شخصی افراد وجود نخواهد داشت.

برای هر خرج جدید درخواستی ایجاد می شود. در ادامه، این هزینه جدید با برآوردهای مختلف ارسالی از سوی تامین کنندگان تطبیق می شود.

پس از آن، تمام ساکنان توانایی تصمیم گیری در مورد بودجه مورد نظر خود را خواهند داشت. این تصمیم گیری دموکراتیک بوده و در یک دوره مشخص انجام می شود. پول مطابق با بودجه دارای بالاترین رای از مسدودیت خارجی می شود.

با این روش، علاوه بر هزینه، امکان مدیریت کالاهای مورد نیاز برای بهبود محله، برگزاری جشن ها و حتی استفاده عادلانه از مکان های تفریحی و همگانی وجود خواهد داشت.

تمام این موارد به گونه ای دموکراتیک، شفاف و غیرقابل تغییر و با استفاده از قوانین شناخته شده انجام می شود.

برای مثال، یک ماشین خودکار را در نظر بگیرید. این ماشین به وسیله 10 نفر خریداری شده که همه آنها در نقاط مختلف جهان پراکنده هستند.

این ماشین به عنوان تاکسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. پس از رهاسازی پول های پرداختی از مسدودیت، منافع این ماشین برای تمام افراد مستقیما و بدون دخالت بانک ها توزیع می شود.

کشوری را با مدیریت یک DAO تصور کنید. کاندیداهای سیاسی، باید چهار سال را صرف آماده سازی قراردادهای هوشمند نمایند. سپس جامعه برای اداره حکومت قراردادهوشمند مشخصی را تنظیم می کند.

موارد استفاده از DAO ها متنوع و زیاد خواهد بود. البته محدودیت هایی هم در این مورد وجود دارد.

همانند تمام نوآوری ها، تنها خلاقیت توانایی ارائه قابلیت های جدید به وسیله این ابزار را خواهد داشت. این ابزار از تکنولوژی بلاک چین استفاده کرده و کارکردهای بالقوه زیادی خواهد داشت.

منشا DAO ها

اشتباه رایجی در مورد ظهور DAO ها همراه با اتریوم وجود دارد. اگر چه اتریوم به گسترش عمومی این مفهوم در بخش بلاک چین کمک کرده است اما، ظهور DAO ها بسیار قبل تر اتفاق افتاده است.

این مفهوم نوآورانه در ابتدا به وسیله ورنر دیلگر، معلم علوم کامپیوتری و مشهور آلمانی مطرح شده است.

دیلگر این ایده را در سال 1997 و در طرح خود با عنوان سازمان خودگردان غیرمتمرکز خانه هوشمند براساس اصل سیستم ایمنی، مطرح کرد.

در این طرح، دیلگر به تعریف اصول اولیه DAO به عنوان یک سیستم خودگردان و خودپایدار پرداخته است.

این طرح بدون شک از زمان خود بسیار جلوتر بود. به هر حال، در آن زمان ایده او عملی نبود. تا هنگام ظهور بلاک چین غلبه بر چالش ایجاد یک DAO امکان پذیر نبود.

پس از ظهور بلاک چین ها، مفهوم DAO شروع به درخشش دوباره نمود. در 7 سپتامبر 2013، موسس BitShares و Steem ، دنیل لاریمر در مورد این ایده در Let’s Taik Bitcoin صحبت کرد.

دنیل برای این سازمان ها از عبارت Decentralized Autonomous Companies (DAC) یعنی شرکت های خودگردان غیرمتمرکز استفاده کرده که عنوان رایج دیگر DAO ها است.

آغاز به کار این نوع سازمان ها تا سال 2015 به تعویق افتاد. در این سال ویتالیک بوترین با استفاده از ظهور اتریوم، مفهوم DAO را دوباره به جریان انداخت.

اتریوم امکان ایجاد کدهای غیرقابل تغییر و شفاف و پیشرفته را فراهم می کند. همین موارد باعث تسهیل ایجاد DAO ها و تعامل با آنها می شود.

مثال های واقعی از سازمان خودگردان غیرمتمرکز

حتما این سوال مهم برای شما هم ایجاد شده است: آیا DAO ها در واقعیت هم وجود دارند؟ پاسخ مثبت است.

مطمئنا، DAO مثل یک سازمان عادی نیست. ایجاد این نوع سازمان ها پیچیدگی بسیار زیادی دارد. اما این مشکل، مانعی بر سر راه ایجاد آنها در دنیای واقعی نخواهد بود.

از این نوع شرکت ها می توان The dao en Ethereum, Dash DAO Governance , DigixDAO را نام برد. این نمونه ها، برخی از مثال های واقعی کامل و عملی از DAO ها هستند.

مورد Dash DAO Governance نمونه ای از استفاده از DAO برای ایجاد تحول در ارزهای دیجیتال است.

هدف این DAO، فعال کردن مدیریت Dash در تمام سطح ها و درگیر کردن تمام افراد دارای masternode است.

به این ترتیب، تصمیم گیری ها در Dash دموکراتیک شده و امور مالی پروژه مدیریت می شود.

در این بخش، DigixDAO یک DAO مدیریتی دیگر بوده که تمرکز آن بر کنترل رشد و توسعه Digix و تمام اکوسیستم آن است.

دائو مشهورترین سازمان خودگردان غیرمتمرکز

 بدون شک یکی از بهترین DAO های شناخته شده پروژه dao است. این پروژه در سال 2018 و به وسیله سیمون ژینتزچک و کریستوف ژینتزچک ایجاد شده است.

این طرح با هدف ساختن بزرگ ترین DAO شناخته شده و با قدرت اتریوم شروع به کار کرد. موفقیت این طرح فقط به خاطر یک DAO با تامین مالی بسیار خوب نیست. بلکه به خاطر مزیت های دیگری نیز بوده است.

تلاش های موسسان این پروژه بسیار موفقیت آمیز بوده است. DAO موفق به رسیدن به هدف 150میلیون دلاری شده است. در واقع، این هدف بزرگ ترین کمپین تامین مالی جمعی بوده است.

اما این رویا عمر کوتاهی داشت. آسیب پذیری جدی در کد پشتیبان DAO این طرح کشف شد. مدت کوتاهی پس از آن، هکری موفق به ایجاد رخنه در سیستم و سرقت 50 میلیون دلار شد.

این رخداد برای سازمان خودگردان غیرمتمرکز یک فاجعه تمام عیار بود. همچنین، باعث ایجاد فورک سخت در اتریوم شد. پس از این واقعه، اتریوم کلاسیک به رشد خود ادامه داد.

همه این مسائل، بیانگر وجود خطرات بالقوه در DAO با وجود قدرتمندی آن است. این خطرات به خاطر نوع برنامه نویسی و دشواری حل سریع چنین مشکلاتی در محیط آنها است. زیرا محیط این گونه سازمان ها به گونه غیرقابل تغییر طراحی شده است.

مزایا و معایب DAO ها

همانند سایر انواع تکنولوژی ها، DAO نیز مزیت ها و معایب مختلفی را برای مشارکت کنندگان خود ارائه می کند.

این موضوع کاملا به نوع برنامه نویسی یا قوانین DAO بستگی دارد.

به طور کلی برخی از معایب و مزایای مهم DAO عبارتند از:

مزایا

1- مشارکت آسان : با استفاده از DAO ها امکان ایجاد سازمان های بدون سلسله مراتب مهیا می شود. هر فرد مشارکت کننده در سازمان توانایی ارائه ایده ها و رای خود را خواهد داشت.

2- شفافیت زیاد : در این گونه از سازمان ها، میزان شفافیت در سطح بالایی قرار دارد. این خاصیت از تکنولوژی بلاک چین به آنها منتقل شده است.

به همین خاطر، تمام فعالیت ها و رخدادهای درونی ثبت شده و در اختیار عموم قرار می گیرد. همچنین کد منبع عملیاتی آن نیز در دسترس عمومی قرار دارد.

3- دسترسی جهانی : قابلیت تمرکززدایی DAO ها باعث ارائه خدمات به صورت جهانی شده است.

این موضوع مرزها را از میان برداشته و تمام خدمات به گونه دموکراتیک در اختیار عموم قرار دارند. در حالی که قبل از آن، بسیاری از مردم جهان از این گونه خدمات محروم بوده اند.

4- کاهش هزینه ها : DAO ها باعث تسهیل ایجاد سازمان های مختلف شده اند. زیرا ایجاد آنها، تنها نیاز به برنامه نویسی داشته و پس از قرار گرفتن بر روی بلاک چین راه اندازی می شوند.

این سهولت، موجب صرفه جویی در پول و وقت شده است. همچنین این موضوع موجب حذف کاغذ بازی های اضافی برای ثبت سازمان ها یا شرکت های سنتی شده است.

معایب

1- پیچیدگی زیاد : برنامه نویسی DAO کار ساده ای نیست. خودکارسازی فعالیت ها و تصمیم گیری ها بسیار دشوار می باشد. وجود خطای کوچک در یکی از خطوط برنامه، منجر به میلیون ها یورو زیان می شود.

2- مشکلات قانونی : یکی از مهم ترین مشکلات DAO ها، تطبیق پذیری آنها با قوانین موجود در بسیاری از کشورها می باشد.

البته، در صورت موفقیت، این کار منافع زیادی خواهد داشت. زیرا تکنولوژی بلاک چین و ارزهای دیجیتال هنوز قوانین مشخص و روشنی ندارند.

تنها مدت کوتاهی پس از ایجاد، بدون شک DAO ها نقش قابل توجهی در تمام تحولات بزرگ آینده خواهند داشت. آنها ابزارهای مبتنی بر تکنولوژی و با قابلیت های باورنکردنی هستند.

قطعا این تحولات به وسیله افراد خاصی ایجاد خواهد شد. افرادی که در قید و بند محدودیت های کنونی جامعه و دیدگاه های متفاوت نخواهند بود. چه کسی می داند؟ شاید این شخص شما باشید!