توکن یکی از مهم ترین و حیاتی ترین آیتم های ایجاد شده به وسیله تکنولوژی بلاک چین و ارز دیجیتال است. توکن ها دارای ویژگی های خاص بوده و درها را بر روی اپلیکیشن ها و برنامه های متنوع و تاثیرگذار باز کرده اند.
مفهوم توکن شاید یکی از پر کاربردترین مفاهیم اولیه ارز دیجیتال باشد. زیرا این عناصر به خوبی توصیف کننده ویژگی های ذاتی و تشریح کننده قابلیت های گسترده ارزهای دیجیتال هستند.
تعریف ساده و تقریبا دقیق یک توکن را می توان به شکل زیر بیان کرد:
توکن ها، آیتم های شبه کوین اما بدون ارزش قانونی هستند زیرا توکن ها توسط افراد و نهادهای خصوصی و برای استفاده خاص صادر می شوند.
این تعریف دو نکته در مورد توکن در ارز دیجیتال را روشن می کند؛ ایجاد و ظهور آنها به خاطر نیاز بخش خصوصی بوده و دیگر اینکه از ارزش بسیار ناچیزی برخوردار هستند.
احتمال بالا رفتن ارزش توکن در درون جامعه ارزهای دیجیتال به خاطر استفاده و پذیرش آنها وجود دارد. در واقع افزایش محبوبیت و کاربرد بیشتر، باعث افزایش ارزش آنها می شود.
این دقیقا همان روندی بوده که برای ارزهای دیجیتال اتفاق افتاده است. کوین هایی همانند بیت کوین، به طور گسترده ای مورد پذیرش قرار گرفته و در نتیجه ارزش زیادی تولید کرده اند.
در واقع، ظهور و معرفی توکن ها تنها در یک صورت باعث جذب طرفداران زیاد و افزایش محبوبیت می شود. این حالت، قرار گرفتن به عنوان بخش مهم عرضه اولیه یک کوین یا ICO است.
علاوه بر این، توکن ها از قابلیت ایجاد تغییرات گسترده در جهان برخوردار هستند. ویژگی های خاص توکن، به کاربران اجازه بهره مندی از امکانات و قابلیت های غیرقابل تصور را می دهد.
به همین دلیل، شناخت بهتر این عناصر و مفاهیم دنیای ارزهای دیجیتال از اهمیت خاصی برخوردار است.
منشا توکن ها در ارز دیجیتال
از لحاظ تاریخی، توکن ها ارزهای کاذب و یا کوپن هایی بوده که به عنوان جایگزین پول های فیات مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
بنابراین، توکن در یک اکوسیستم خاص، دارای ارزش مشخصی بودند. این ارزش مورد قبول همه قرار گرفته و از آنها برای مبادلات استفاده می کردند.
امروزه، از برخی نمونه های این توکن ها می توان به چیپ های کازینوها اشاره کرد. مثال خوب دیگر، کوین های داده شده به استخراج کنندگان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است.
این نوع کاربرد در ایالات متحده آمریکا بسیار پرطرفدار بود. زیرا امکان خرید اشیا و ابزار مورد نیاز برای استخراج کنندگان را از فروشگاه شرکت فراهم می کرد اما امکان جعل این توکن های قدیمی به آسانی وجود داشت.
از طرفی آنها به وسیله یک فرد یا نهاد، کنترل می شدند و از طرف دیگر تعدادی از توکن های صادر شده نیز در اختیار این افراد یا نهادها قرار می گرفت.
به همین دلیل، توکن های اولیه خیلی شفاف و عادلانه نبودند. تکنولوژی توکن های مجازی تا قبل از ظهور تکنولوژی بلاک چین تغییرات زیادی نداشته است.
اما، توکن های ایجاد شده براساس تکنولوژی بلاک چین، از برخی از ویژگی های ارزهای دیجیتال نیز برخوردار هستند. در میان این ویژگی ها، می توان از قابلیت ردیابی، امنیت و غیرقابل جعل بودن نام برد.
این موضوع، امکان ایجاد توکن هایی با سطح امنیتی بسیار بالا و مطمئن را فراهم کرده است. در نتیجه، شرکت های خصوصی و افراد، قادر به تولید توکن های مختلف با کاربردهای گوناگون هستند.
در حال حاضر، تولید توکن های رمزنگاری شده یا توکن های بلاک چین بسیار گسترش پیدا کرده است. این توکن ها، امنیت و انعطاف پذیری زیادی را برای کاربران ارائه می کنند.
توکن های رمزنگاری شده
ویژگی عجیب و خاص توکن های رمزنگاری شده، ایجاد آنها براساس بلاک چین طرف سوم یا شخص ثالث است.
اولین توکن های رمزنگاری شده بر روی بلاک چین بیت کوین توسعه یافته که به نام colored coins مشهور هستند.
بیت کوین به عنوان بهترین پلتفرم ایجاد کننده Counterparty شناخته شده است.
اما امروزه، بلاک چین های بسیاری قابلیت ایجاد توکن ها را در اختیار کاربران قرار می دهند. برای مثال، می توان از Waves, TRON, NEM, Omni، BNB و غیره نام برد.
اما بدون شک، اتریوم یکی از بهترین پلتفرم ها برای تولید توکن است. زیرا، اتریوم امکان استفاده از یک قرارداد هوشمند برای تولید سریع و آسان توکن را فراهم می کند.
اتریوم، شاید بزرگترین تولید کننده بلاک چین موجود باشد. زیرا تعداد و تنوع توکن های تولید شده در آن بسیار گسترده است. بیشتر از 180 هزار توکن نوع ERC-20 متفاوت و نیز بیشتر از 1300 توکن های نوع ERC-721 در آن تولید شده است.
این قابلیت با استفاده از برخورداری از استانداردهای ERC-20 و ERC-721 به وجود آمده است. این استانداردها امکان تولید سریع توکن ها بر روی بلاک چین اتریوم را با استفاده از قراردادهای هوشمند فراهم می کنند.
بیشتر بخوانید : توکن ERC-1155 در شبکه اتریوم
انواع و استانداردهای توکن های رمزنگاری شده
در عنوان و دسته بندی کلی توکن، می توان سه نوع فرعی را با توجه به نوع ویژگی ها و موارد استفاده مشخص کرد.
این سه نوع عبارتند از:
1. توکن های امنیتی (توکن های تضمین، توکن های اوارق بهادار) : این نوع از توکن های رمزنگاری شده، همانند سایر توکن ها هستند. تنها تفاوت، استفاده آنها از روش های امنیتی و ویژگی های سنتی است.
10 توکن امنیتی (Security Token) برتر از نظر سایت کوین مارکت کپ شامل:
- Shentu (CTK)
- Utrust (UTK)
- Forta (FORT)
- VIDT DAO (VIDT)
- PolySwarm (NCT)
- Hacken Token (HAI)
- Quantstamp (QSP)
- Lossless (LSS)
- HAPI Protocol (HAPI)
- CheckDot (CDT)
2. توکن های کاربردی : این نوع از توکن ها با نام های توکن های سودمند یا توکن های کاربر هم شناخته می شوند.
این توکن ها دسترسی آتی به محصولات و خدمات ارائه شده توسط یک شرکت را برای کاربران فراهم می کنند. بنابراین، توکن های کاربردی به منظور سرمایه گذاری ایجاد نشده اند.
در بخش زیر می توانید 8 مورد از توکن های کاربردی (Utility Token) شناخته شده و معتبر را مشاهده می کنید:
- Binance Coin (BNB)
- Basic Attention Token (BAT)
- 0x (ZRX)
- Zilliqa (ZIL)
- Chainlink (LINK)
- Decentraland (MANA)
- Chiliz (CHZ)
- Yearn Finance (YFI)
3. توکن های سهام : توکن های بسیار خاصی بوده و ارتباط نزدیکی با توکن های امنیتی دارند. عملکرد آنها همانند دارایی های سهام سنتی است.
این توکن ها در واقع نشان دهنده مالکیت فرد بر بخشی از دارایی یا یک شرکت است. علاوه بر این، ارزش این توکن ها به افزایش یا کاهش ارزش دارایی مورد نظر بستگی دارد.
مطابق با سایت کوین مارکت کپ 9 توکن سهام (Equity token) با توجه به مارکت آنها به شرح زیر است:
- Tesla tokenized stock (TSLA)
- NVIDIA tokenized stock (NVDA)
- GameStop tokenized stock (GME)
- MicroStrategy tokenized stock (MSTR)
- PayPal tokenized stock (PYPL)
- Alibaba tokenized stock (BABA)
- Facebook tokenized stock (FB)
- SPDR S&P 500 ETF tokenized stock (SPY)
- Swaperry (PERRY)
سه نوع توکن معرفی شده در قسمت قبل، برای کاربران مجموعه ای از ابزارهای مالی را برای رفع نیازهای موجود فراهم می کنند.
در حقیقت انعطاف پذیری عالی و یکپارچگی این توکن ها با استفاده از تکنولوژی بلاک چین فراهم شده است.
برخی از پروژه ها از انتشار توکن ها برای رفع نیازهای مالی خود استفاده می کنند اما، پس از مدتی این توکن ها تبدیل به بخشی از بلاک چین آنها می شود. از این پروژه ها می توان به اتریوم، NEM و ترون اشاره کرد.
البته در به کارگیری و استفاده از توکن ها باید کاملا مراقب بود. انتشار آسان توکن ها، باعث ظهور توکن های بی ارزش یا با اهداف کلاهبرداری شده است.
معرفی انواع استانداردهای توکن ها
ERC-20 : این استاندارد محبوب نوع توکن است. استاندارد ای آر سی 20 در واقع توکن های قابل تعویض (fungible tokens) هستند و از طریق قراردادهای هوشمند یک API برای توسعه دهندگان خود پیاده سازی می کنند.
این استاندارد امکان تعامل قراردادهای هوشمند و DApps را فراهم کده و ایجاد یک اکوسیستم قابل همکاری را تسهیل می‌کند.
ERC-721 : پرکاربردترین استاندارد برای ایجاد NFT است. این استاندارد اجازه می دهد تا ویژگی های منحصر به فرد را برای هر واحد (عکس، انیمیشن، ویدیو و …) پیاده سازی کرد و آنها را منحصر به فرد می کند و نمی تواند توسط فرد دیگری تغییر پیدا کند.
ERC-1155 : نوعی توکن است که می تواند ویژگی های توکن های ERC-20 و ERC-721 را با هم ترکیب کند.
SLP : استاندارد بومی اکوسیستم سولانا است. ویژگی منحصر به فرد این استاندارد این است که معمولاً با استانداردهای ERC-20 و ERC-721 سازگار هستند.
BEP-20 : این استاندارد مربوط به زنجیره هوشمند بایننس (BSC) است و چارچوبی انعطاف پذیر برای توسعه توکن های کاربردی، استیبل کوین ها و حتی NFT ها را ارائه می دهد.
TRC-10 و TRC-20: استاندارد بومی شبکه ترون است، با قابلیت قرارداد چندهوشمندی و برخی ویژگی‌های منحصر به فرد مانند نرخ کارمزد پایین یا قابلیت همکاری (interoperability).
ERC-20 Waves : نسخه ای از استاندارد اتریوم است که توسط Waves برای توسعه برنامه های غیرمتمرکز در سطح سازمانی توسعه یافته است. این استاندارد قابلیت همکاری با پروتکل ها و مبادلات مختلف را ارائه می دهد.
NEP-5 : استاندارد توکن های بومی بلاک چین NEO است. ویژگی خاص این استاندارد این است که همه توکن ها به نوعی به توسعه و گسترش اکوسیستم NEO کمک می کنند.
نتیجه گیری
همانند ارزهای دیجیتال (کوین‌ها)، توکن های کریپیتو نیز از قابلیت مبادله در صرافی ها برخوردار هستند. به همین دلیل احتمال افزایش یا کاهش قیمت آنها به خاطر قانون عرضه و تقاضا وجود دارد.
البته این موضوع به تاثیر انتظارات از عملکردها و تحولات واقعی پروژه توکن در ارز دیجیتال بستگی دارد.
امروزه تعداد زیادی توکن در حال تولید و عرضه توسط افراد حقیق و حقوقی است که شما به عنوان خریدار بایستی حتما برای سرمایه گذاری و یا استفاده از یک توکن تحقیقات کافی را انجام دهید.
پیشنهاد ما این است که بر روی توکن هایی سرمایه گذاری کنید و یا برای مبادله از آنها استفاده کنید که
- در یک شبکه بلاکچین معتبر تولید شده باشد
- سایت و تیم معتبری داشته باشد
- ICO قوی و سرمایه گذاران معتبر داشته باشد
- در صرافی های معتبر مانند بایننس، او کی ایکس، هوبی گلوبال، کوکوین و یا اوککس لیست شده باشد
- ترجیحا عمر پروژه حداقل یک سال باشد
- و….
