پل بلاک چین چیست؟
پل یا پل های بلاک چین که به عنوان بلاک چین بریج (Blockchain Bridge) هم شناخته می شوند، باعث اتصال بلاک چین های مختلف شده و تعامل بین آنها را آسان می کند.
نتیجه این کار ایجاد تنوع، افزایش قابلیت ها، گسترش دامنه استفاده از ارزهای دیجیتال و اکوسیستم های پیرامون آنها است.
پل های بین زنجیره ها، خدماتی بوده که (متمرکز یا غیرمتمرکز) به کاربران اجازه ایجاد ارتباط بین دو بلاک چین را می دهند. به طور معمول این بلاک چین ها قابلیت ارتباط با یکدیگر را ندارند.
در نتیجه، انتقال توکن ها بین بلاک چین های مختلف امکان پذیر می شود.
با پیدایش DeFi، پل ها به ابزاری ضروری تبدیل گردیده اند. آنها منجر به ایجاد جهش بزرگی در جامعه کریپتو برای استفاده از تکنولوژی بلاک چین شده اند.
توکن ها باعث فعالیت و حرکت در زنجیره های بلاکی مختلف بوده و توانایی ارائه این خدمات را دارند.
مزایای بریج در بلاک چین چیست؟
انتقال دارایی‌ها : بریج به انتقال دارایی‌ها از یک شبکه بلاک‌چین به دیگری کمک میکند. به عنوان مثال، بلاک چین بریج امکان انتقال دارایی ها از شبکه اتریوم به بیت کوین را به سادگی فرآهم می کند.
تبادل داده: پل بلاک چین به اشتراک اطلاعات و داده‌ها بین شبکه‌های بلاک‌چین مختلف کمک میکند. این عملکرد می‌تواند در مواردی مانند تبادل اطلاعات برای اجرای قراردادهای هوشمند یا تبادل داده‌های مالی بین شرکت‌ها و سازمان‌ها مفید باشد.
افزایش تعامل: بریج به کاربران این امکان را می‌دهد تا از ویژگی‌ها و دسترسی به دارایی‌های مختلف در شبکه‌های متعدد بلاک‌چین بهره مند شود. این عملکرد باعث افزایش تعامل بین افراد مختلف در شبکه های متفاوت ارز دیجیتال می شود.
تنوع و انتخاب: افراد و شرکت‌ها می‌توانند از بریج‌ها برای انتخاب بهترین شبکه بلاک‌چین برای نیازهای خود استفاده کنند. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا از ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلف در شبکه‌های متفاوت بلاک چین بهره مند شوند.
افزایش امنیت: بریج‌ها به افزایش امنیت اکوسیستم بلاک چین کمک می کنند، چرا که اگر یک شبکه تحت حملات مخرب قرار گیرد، بر روی سایر شبکه ها تاثیری نخواهد داشت و همین باعث افزایش کارایی شبکه ها می شود.
تقویت شبکه دیفای: بریج های بلاک چین نقش بسیار مهمی در اپلیکیشن های DeFi دارند چرا که به کاربران امکان می‌دهند تا با محصولات مالی و خدمات مختلف در شبکه های متعددی از بلاک چین ارتباط برقرار کنند.
این رویداد باعث گسترش اکوسیستم دیفای و افزایش نقدینگی خواهد شد.
استفاده از بریج‌ها نیازمند استانداردها و پروتکل‌های مشترک بین شبکه‌های بلاک چین است تا امکان تبادل اطلاعات و دارایی‌ها به صورت مطمئن فراهم شود.
یک پل بلاک چین چگونه کار می کند؟
به طور ساده، پل را می توان به عنوان مبادله کننده اطلاعات بین بلاک چین ها در نظر گرفت.
به عبارت دیگر، عملکرد اصلی پل فراهم کردن تبادل دو طرفه اطلاعات بین بلاک چین A و B، با استفاده از پروتکل ارتباطی است.
البته این تعریف، ساده ترین نگاه به پل و عملکرد آن است. اما همین مفهوم و ایده اولیه به درک دقیق چگونگی فرآیند مبادله اطلاعت کمک می کند.
عملکرد پل را می توان در چهار مرحله خلاصه کرد:
- ایجاد ساختار ارتباطی : پل، بین بلاک چین A و B قرار گرفته و ساختار اولیه ارتباطی برای انجام مبادله را ایجاد می کند.
- مشخص کردن تعداد و آدرس : در صورت انتقال توکن ها از بلاک چین A به B، شما به وضعیت بریج میروید سپس تعداد توکن های انتقالی را مشخص کرده و آدرس مقصد را در B ارائه می کنید.
- انتقال توکن : شما دارایی را در بلاک چین A مشخص کرده و پل، این مقدار را در خزانه قفل می کند. سپس در بلاک چین B، دقیقا به همان مقدار توکن ضرب شده و به آدرس مشخص شده توسط شما فرستاده می شود.
- ایجاد ضمانت : توکن ها در بلاک چین A به عنوان ضمانت توکن های بلاک چین B مسدود می شوند. فقط در صورت انجام فرآیند مخالف، امکان بازیابی توکن ها وجود خواهد داشت.
فرآیند پل بلاک چین
برای درک دقیق و بهتر عملکرد پل های بلاک چین، نیاز به مثال کاربردی تر است. انتقال 1.000 تتر از شبکه اتریوم به شبکه پولی پالیگان را بدون در نظر گرفتن آدرس های یکسان آنها تصور کنید.
در حقیقت شبکه های بلاک چین آنها متفاوت است، لذا شما قادر به انتقال مستقیم ارزش بین هر دو بلاک چین نخواهید بود.
برای انجام این انتقال و تکمیل پروسه، نیاز به استفاه از بریج است. با توجه به استفاده از سطح برنامه سازی یکسان، ایجاد بریج بین اتریوم و پالیگان بسیار آسان خواهد بود.
این شبکه ها هر دو بر پایه EVM بوده، مدل آدرس یکسان داشته، اما تاریخچه و اجماع متفاوت دارند.
برای انجام مبادله، بریج به ایجاد مجموعه ای از قراردادها در اتریوم و پالیگان می پردازد. این قراردادها به هر دو شبکه امکان برقراری ارتباط از طریق اوراکل بلاک چین را فرآهم می کند.
وظیفه اوراکل ارائه اطلاعات دقیق به قراردادهای هوشمند، در مورد اتفاقات رخ داده در هر دو بلاک چین، در زمان انجام مبادله است.
حال برای فرستادن ETH/USDT به پالیگان، باید به تعامل با بریج سمت اتریوم بپردازیم. این بریج درخواست های زیر را خواهد داشت:
- درخواست آدرس : آدرس دریافت کننده در شبکه پالیگان از شما خواسته می شود.
- ارسال به خزانه : ارسال 1.000 تتر پول شما از شبکه اتریوم به خزانه انجام می شود که به وسیله قرارداد هوشمند بریج کنترل می شود. این مرحله معمولا برای کاربر شفاف است.
با تکمیل این دو مرحله و تسلیم توکن ها در سمت اتریوم، بریج فعالیت خود را شروع می کند.
اولین اقدام انجام شده، تشخیص اتریوم بودن دارایی توسط اوراکل و گزارش آن به قرارداد هوشمند در سمت پولیگان است.
با این گزارش، مقدار توکن های انتقالی و آدرس مقصد ارائه شده توسط کاربر، نیز فرستاده می شود.
در سمت اتریوم مبادله تکمیل شده، سپس اوراکل آن را به قراردادهای هوشمند در سمت پالیگان گزارش می کند. در این وضعیت 1.000 تتر ایجاد شده و به آدرس ارائه شده تحویل داده می شود.
توکن های ایجاد شده در سمت پالیگان نیز همان تتر، با همان مبلغ و ارزش خواهند بود. این کار به سادگی امکان پذیر است زیرا خزانه ایجاد شده به عنوان تضمینی برای حفظ ارزش توکن های جدید عمل کرده و تا زمان انجام عملیات مخالف (انتقال تتر از پالیگان به اتریوم) مسدود می باشد.
عملیات مسدود کردن از کاهش ارزش توکن ها جلوگیری کرده و در عین حال امنیت و ثبات اقتصادی بین زنجیره ها و بریج را حفظ میکند.
در صورت انجام عملیات برعکس توسط کاربر برای بازیابی تتر به اتریوم، بریج، تتر را از سمت پالیگان گرفته و آن را می سوزاند. سپس به همان میزان تتر در سمت اتریوم به شما تحویل داده می شود.
با انجام این مرحله، عملیات بریج یا پل بلاک چین بین شبکه های اتریوم و پالیگان به پایان می رسد.
انواع پل
پل ها دو نوع هستند:
متمرکز: پل متمرکز به وسیله یک نهاد مرکزی و متمرکز مدیریت شده و توکن ها را در بین زنجیره های پشتیبانی شده توسط نهاد مذکور، گرفته و آزاد می کند.
در واقع این نوع پل همانند یک صرافی عمل می کند. با این تفاوت که به جای مبادله توکن ها، یک توکن را از شبکه A از شما گرفته و به جای آن توکنی را به مبلغ و ارزش یکسان از شبکه B به شما تحویل می دهد. نمونه خوب این نوع پل ها OKex Bridge است.
غیر متمرکز: پل غیرمتمرکز کاملا به وسیله قراردادهای هوشمند کنترل شده و کنترل وجوه به دست نهاد مرکزی خاصی نیست. مثال خوب برای این گونه پل ها، Multichain است.
عملکرد اصلی یک بلاک چین بریج
در میان عملکرد های مختلف پل های بلاک چین، مهم ترین آنها عبارتند از:
- ایجاد همکاری : پل بلاک چین قابلیت همکاری و تعامل بین زنجیره ها را به وجود می آورد. به این ترتیب کاربران اتریوم قادر به ارسال توکن های خود به سایر زنجیره ها مانند بایننس بدون مراجعه به صرافی خواهند بود.
- گذر بین لایه ها : پل های بلاک چین برای کاربران امکان گذر بین لایه های 1 و 2 را فراهم می کنند. برای مثال کاربران، توکن های خود را از لایه 1 (شبکه اتریوم) گرفته و به لایه 2 که شبکه هایی مانند Polygon, Arbitrum, Optimism, xDai و غیره بوده، انتقال می دهد.
- کاهش هزینه : بلاک چین بریج ها به کاهش هزینه های عملیاتی کمک می کنند. زیرا برای کاربران امکان جستجوی شبکه های مختلف با کمترین نرخ کمیسیون انتقال را فراهم می کنند.
- جذب ارزش : پل ها به جذب ارزش از سایر شبکه ها به شبکه های دارای بهترین فرصت کمک می کنند. به طور نمونه می توان به انتقال ارزش از بیت کوین به اتریوم در دوران زمستانی ارزهای دیجیتال اشاره کرد. انگیزه این حرکت و انتقال، استفاده از اکوسیستم نوپای DeFi و ایجاد سود در دوره ارزش پایین بیت کوین بود.
