کشت سود یا ییلد فارمینگ در ارز دیجیتال

کشت سود یا yield farming چیست؟

کشت سود یا ییلد فارمینگ (yield farming) نوعی استراتژی سرمایه گذاری است. سرمایه گذاران در این روش به دنبال ایجاد بهترین استراتژی سرمایه گذاری برای به حداکثر رساندن سود و تقویت موقعیت خود هستند.

در ییلد فارمینگ به افراد در ازای سپردن سرمایه ها و دارایی های خود به استخرهای نقدینگی، به آنها پاداش پرداخت می کند.

این کار در یک یا چند پلتفرم و با استفاده از عملیات در DeFi انجام می شود.

در حال حاضر یکی از مشهورترین مفاهیم در دنیای DeFi، کشت سود و یا Yield Agriculture است.

استفاده از کشت سود، امکان به حداکثر رساندن سود را برای دارندگان توکن ها فراهم می کند.

برای رسیدن به این هدف، دارندگان توکن باید به سرمایه گذاری و مشارکت در پلتفرم های مختلف DeFi پرداخته و به دنبال به حداکثر رساندن سود در تمام مدت باشند.

بدون شک، این استراتژی روشی جالب برای مشارکت در اکوسیسم DeFi به حساب می آید و به همین دلیل در زمان کوتاهی استفاده از آن رواج پیدا کرده است.

کشت سود و دریافت سود در مزارع DeFi

چگونگی کار ییلد فارمینگ بسیار ساده است. قرار دادن دارایی ها در یک یا چند پلتفرم سرمایه گذاری به گونه ای که پس از مدتی سرمایه مذکور به رشد قابل توجهی دست یابد و در عین حال با این کار پاداش دریافت می کنند.

به طور خلاصه، افراد سرمایه گذار در کشت سود یا فارمرها، فقط به دنبال فرصت های سرمایه گذاری به منظور افزایش دارایی های خود هستند.

در ییلد فارمینگ افراد دارایی خود را به استخرهای نقدینگی می‌سپارند و در ازای آن چندین توکن به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. سپس می‌توانند توکن‌های دریافت شده را مجددا در استخر نقدینگی دیگری سپرده و دوباره پاداش دریافت کرد. 

در حقیقت این نوع استراتژی بسیار مشابه استیکینگ است، که در استیکینگ هر چه سرمایه بیشتری بلوکه شود، سود و منفعت بالاتری را برای سرمایه گذار به همراه خواهد داشت.

اما روش خاص یا دستورالعمل مشخص برای این انجام این گونه فعالیت ها وجود ندارد. کشت سود روشی است که باید مطابق با پلتفرم مورد استفاده، انجام شود. تنها در این صورت هدف مورد نظر، یعنی دستیابی به سود محقق خواهد شد.

به همین دلیل، برای رسیدن به موفقیت، معمولا فارمرها از بیشترین مبالغ برای سرمایه گذاری استفاده کرده و یا بیشترین وام ها را برای این کار درخواست می کنند.

این استراتژی علاوه بر فرصت های عالی می تواند دارای خطرات زیادی هم باشد.

یکی از ویژگی های عالی DeFi، امکان درخواست وام های فوری، سرمایه گذاری سریع و تبدیل دارایی ها است.

ییلد فارمرها از این ویژگی اکوسیستم برای سرمایه گذاری و پیاده سازی استراتژی کشت سود استفاده می کنند.

در این روش، در مدتی کوتاه، فارمر توانایی فراهم کردن سطح بالایی از نقدینگی را دارد. موقعیت خود را با استفاده از وام های عالی تقویت می کند و به مبادله و سرمایه گذاری می پردازد.

رونق کشت سود یا yield farming

شروع کاربرد روش ییلد فارمینگ به سال 2017 بر می گردد. در همین زمان پلتفرم های DeFi رشد سریع خود را آغاز کردند.

در ابتدا، توجه به DeFi به طور مشخص به خاطر دستیابی به سود اضافه با استفاده از روند صعودی بازار ارزهای دیجیتال در آن زمان بود.

در واقع پروژه های MakerDAO و DAI پایه گذار اولین ساختارهای سیستم DeFi بودند که به کاربران قابلیت کشت سود می دادند.

DAI همانند استیبل کوین، از قابلیت ارائه اعتبار با کمترین میزان خطر بی ثباتی و نوسانات برخوردار است.

در همین زمان، بسیاری از مبادله کنندگان به دنبال وام گرفتن به منظور خرید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بودند.

به همین دلیل، افرادی که به سرمایه گذاری در توکن هایی همانند Maker (ارز حاکم MakerDAO) و DAI در پلتفرم های وام دهی مثل ETHLend (AAVE جدید) اقدام کرده بودند، سود تضمین شده قابل توجهی را بدست آوردند.

در ابتدا، این روش دارای مشکلات جزئی بوده که به مرور زمان این مشکلات تبدیل به نقاط مثبت آن شده اند. در واقع، در اواخر سال 2019 و اوایل سال 2020 و با ظهور پروتکل Compound و توکن حاکم آن COMP، این استراتژی به حداکثر تاثیر گذاری و قابلیت خود رسید.

توزیع نوآورانه و تاثیر گذاری توکن COMP، باعث جذابیت پلتفرم شده و در نتیجه سود در این سیستم به حداکثر رسیده است.

پروتکل Compound عاملی برای جذب توجه سرمایه گذاران، تزریق پول به استخرهای نقدینگی و در نتیجه سودمندی دارایی‌های آنها شده است.

سود ذکر شده از دو بخش اصلی تشکیل شده است :

• بخش اول آن از وام های اهدا شده به وسیله پلتفرم و با استفاده از استخرهای نقدینگی ایجاد شده است.

• بخش دوم سود، حاصل توکن ها است که پاداش مشارکت در پلتفرم بوده اند. در نهایت، پلتفرم Compound سطح جدیدی از کشت سود را ارائه کرده است.

در اوایل سال 2020، اکوسیستم DeFi از رشد یکنواخت ارزش کل مسدود شده (TVL) برخوردار بوده است.

میزان این ارزش در همین زمان حدود 11 بیلیون دلار بوده است. عددی که نشان دهنده تاثیر آشکار و اهمیت DeFi در ارزهای دیجیتال است.

در ییلد فارمینگ سه راه وجود دارد تا از طریق آن بتوان سود دریافت کرد:

• بازارهای پول
• استخرهای نقدینگی
• طرح‌های تشویقی

بازارهای پول

به زبان ساده، دارندگان کریپتو می‌توانند از طریق وام دادن توکن‌‌های خود در پلتفرم‌هایی مانند کامپوند، میکر (Maker) و آوه (Aave) از دارایی‌های فعلی خود سود کسب کنند.

استخرهای نقدینگی

استخر نقدینگی یا Liquidity Pool اساسا یک قرارداد هوشمند است که به کاربران امکان می‌دهد تا در ازای تامین نقدینگی در آنها، پاداش دریافت کنند؛ این پاداش ممکن است از طریق کارمزدهای معاملات در یک پلتفرم دیفای و یا کارمزدهای وام گیرندگان پلتفرم‌های وام دهی و وام گیری (Lending) تامین شود. 

طرح‌های تشویقی

کسانی که فارمینگ ارز دیجیتال انجام می‌دهند، این امکان را دارند که بازگشت سرمایه خود را در قالب طرح‌های تشویقی به دست بیاورند.

برای مثال، پلتفرم‌هایی مانند سینتتیکس به ازای تامین نقدینگی، توکن‌های SNX به کاربران ارائه می‌دهند. به همین صورت، پلتفرم Ampleforth نیز به کاربران اجازه می‌دهد تا برای تلاش‌های خود در زمینه نقدینگی، توکن‌های بومی‌ AMPL به دست آورند.

مزایا و معایب کشت سود یا yield farming

مهم ترین مزایای کشت سود را می توان در موارد زیر جستجو کرد:

1. اهداف و فضاهای مختلف : این استراتژی را می توان با اهداف مختلف و در فضاهای متفاوت اجرا کرد. در حال حاضر، پروتکل های مختلف DeFi به کشت سود اختصاص داده شده اند. برخی از آنها سابقه فعالیت چند ساله داشته و موفقیت های چشمگیری بدست آورده اند.
2. سود و منافع کاملا مشخص : فارمرها از طریق yield farming سود و منافع کاملا مشخصی را از سرمایه های خود کسب می کنند. معمولا، این سرمایه گذاری ها در دوره های 6 ماهه تا یک ساله انجام می شوند.

همچنین برای بدست آوردن سود بیشتر، امکان سرمایه گذاری دوباره آنها وجود دارد. علاوه بر این، کشت سود، استراتژی مورد علاقه نهنگ های دنیای ارزهای دیجیتال است.

نکته مهم دیگری که وجود دارد، شفافیت، صداقت و اطمینان زیادی است که وجود دارد. این سیستم کاملا بین افراد ارائه کننده و قرض گیرنده در حال گردش است و هیچ سیستم یا شخص سومی در آن دخالت نمی‌کند. به عبارتی سودها و کارمزدهای پنهان بین افراد مختلف، تبانی و مسائلی از این قبیل وجود ندارد.

از معایب آن نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پیچیدگی : این روش کمی پیچیده است. از این رو، بیشتر برای کسانی توصیه شده که از اطلاعات مالی و تجاری خوبی برخوردار هستند.

• سود بیشتر نهنگ ها : اجرا و پیاده سازی این استراتژی بیشتر به نفع کسانی بوده که دارای مبالغ قابل توجه سرمایه هستند. به همین دلیل نهنگ ها بیشترین سود را از این استراتژی کسب می کنند.

افراد دارای سرمایه اندک، سود قابل توجهی را بدست نخواهند آورد. حتی امکان از بین رفتن سرمایه آنها با وجود هزینه های کمیسیون وجود دارد.

• مشکلات امنیتی قراردادهای هوشمند : مشکل جدی و مهم دیگر، امنیت قراردادهای هوشمند در پلتفرم های کشت سود یا yield farming است.

در صورت عدم بررسی صحیح پلتفرم، خطر سرقت بخشی از پول ها یا تمام آنها وجود دارد. در واقع، مواردی مانند dYdX و bZx نشان دهنده وجود این خطر هستند.

پلتفرم های اجرا کننده کشت سود

بسیاری از پلتفرم ها به اجرای این نوع استراتژی پرداخته و از منافع آن بهره برده اند. در ادامه به بررسی این پلتفرم ها می پردازیم.

میکر دائو MakerDAO

MakerDAO یکی از بزرگ ترین و قدیمی ترین پروژه های DeFi در دنیای رمزارزها است. Maker و پروتکل DAI تحت مدیریت آن قرار دارند.

توکن DAI نوعی استیبل کوین بوده و قیمت آن به قیمت دلار بستگی دارد. عملیات های این پروتکل به صورت غیرمتمرکز انجام می شود. تمام این گروه توسط مجموعه ای از قراردادهای هوشمند قدرتمند، بر روی بلاک چین اتریوم اداره می شود.

کامپاند Compound

توکن کامپاند (COMP) Compound پروژه مهم و معتبر دیگری است که می توان از آن برای به کار گیری این استراتژی استفاده کرد. این پروژه بر روی اتریوم فعالیت کرده و توکن حاکم آن COMP نام دارد.

همچنین این پروژه مجموعه ای از استخرهای نقدینگی را برای سایر ارزهای دیجیتال مانند ETH, DAI, USDC, REP, SAI, WBTC, ZRX, and BAT ایجاد کرده است.

هدف این پلتفرم ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه وام از طریق پلتفرم است. ارائه کنندگان نقدینگی در مقابل تزریق نقدینگی در این استخرها پاداش و سود بدست می آورند.

همچنین در صورت وجود سهام مبادله Compound، امکان مبادله ارزهای دیجیتال میان کاربران پلتفرم وجود دارد.

AAVE

ارز دیجیتال AAVE با نام قبلی ETHLend یکی از اولین پروتکل های DeFi موجود در ارزهای دیجیتال است.

آغاز این پروژه همزمان با MakerDAO و از طریق ICO بوده است. این پروژه تا پایان سال 2017 موفق به جذب بیشتر از 17 میلیون دلار سرمایه شده است.

ایده پروژه AAVE، ایجاد بازاری است که در آن نرخ سود برای افراد وام گیرنده و وام دهنده با استفاده از الگوریتم و براساس تقاضا و عرضه عملی مشخص می شود. بیشتر قیمت های مشخص شده بازار مالی، براساس بازار پول خواهد بود.

زمان ایجاد و کیفیت این پروژه باعث شده که امروزه جایگاه مهمی در ارزهای دیجیتال داشته باشد. AAVE به عنوان یکی از بهترین پروژه های DeFi در رمزارزها مطرح شده است.

در زمان نگارش این مطلب، ارزش مسدود شده کل این پروژه بیشتر از 1.5 بیلیون دلار است.

بالانسر Balancer

یکی از جدیدترین نقش آفرینان دنیای DeFi پروتکل و توکن Balancer است. این محصول، پروتکل بازارساز مستقل است که دارای ویژگی های کلیدی و مهم است.

کارکرد آن، ایفای نقش پروتفولیوی وزنی و حسگر متعادل کننده خودکار می باشد. Balancer مفهوم صندوق شاخصی یا index fund را برعکس ارائه می کند.

به جای پرداخت کارمزد مدیران پورتفولیو برای تعادل مجدد آن، هزینه از مبادله کنندگان دریافت می شود. آنها برای ایجاد تعادل مجدد پروتفولیوی خود به دنبال فرصت های آربیتراژ خواهند بود.

Curves

CurveFinance یکی از جالب ترین محصولات DeFi در لیست حاضر است. هدف Curve ایجاد استخرهای نقدینگی و منحنی های ارتباطی برای ارائه کارآمد مبادلات استیبل کوین ها است.

در این استخرها سود و بازگشت سرمایه ارائه کنندگان نقدینگی، دارای امنیت بیشتری خواهد بود.

به این ترتیب Curve کاربران را در برابر لغزندگی قیمت محافظت می کند. این مشکل معمولا در دکس ها و در زمان مبادله استیبل کوین ها با یکدیگر مشاهده می شود.

Uniswap

پروتکل Uniswap که دارای توکن یونی سواپ است، یک صرافی غیر متمرکز (دکس) را مدیریت می کند. این صرافی امکان مبادله انواع گوناگون توکن ها همانند Ether, Maker, DAI, USDC, BAT را فراهم می کند.

این صرافی شباهت زیادی با Curve داشته و هدف آن ایجاد ابزارهای سریع و آسان مبادله ارزش بین پروتکل های مختلف است. مبادله از طریق این ابزارها قابلیت سودآوری حتی در دوره های نزولی بازار را ایجاد می کند.

(Synthetix (SNX

این پلتفرم وابسته به ارزش توکن شبکه خود یعنی SNX است. پروتکل ارائه شده در این پلتفرم امکان مبادله دارایی های synthetic و یا Synth را بر روی اتریوم فراهم می کند.

توکن های Synth نماینده دارایی های واقعی جهان همانند طلا، بیت کوین، دلار آمریکا، یورو و سایر دارایی های با ارزش هستند.